Болынга әйләнгән җирләрне хәзердән үк эшкәртергә кирәк, диләр авыл хуҗалыгы белгечләре

Җирләрне хосусыйлаштыру башлангач, авыл халкына  тиешле пай кишәрлекләрен бушка бирделәр.

Хәер, дөм түләүсез  килеп  чыкма­ды инде ул. “Нәрсәгә  ул миңа җир.  Бәрәңге бакчасын да эшкәртә  алыйм әле”, – диючеләр  аны авыл хуҗалыгы предприятиеләренә тап­шырды. Әмма  һәркем дә алай  эш­ләмәде.  Хәзерге  көндә районда шәхси  ярдәмче  хуҗалыкларда һәм крестьян-фермер хуҗалыкларында 4700 гектардан артык  җир бар. Шул исәптән 3270 гектары 44  фермер  карамагында. Пай җирләрен үзләре эшкәртүчеләр беркая да хисап бирми. Ягъни барысы 1430 гектарның  язмышы турында   сүз бара. Шулай  да  законнар каршында һәркем дә ти­гез. Алар да җирләрдән  файдалану таләпләрен  төгәл үтәргә тиеш. Чынбарлыкта эшләр ничек тора соң? 

Шул  максаттан  узган атнада башкарма  комитет җитәкчесе  урынбасары Илнур  Котдусов, Татарстан буенча «Россельхознадзор» идарәсенең җиргә күзәтчелек итү бүлеге инспекторы Рәүф Исмәгыйлов, җир һәм  мөлкәт  мөнәсәбәтләре палатасы рәисе  Алим Галиуллин, авыл хуҗалыгы  һәм  азык-төлек  идарәсе җитештерү бүлеге начальнигы Ринат Нигъмәтҗанов, Россельхозцентрның республика филиалы Саба районы бүлеге җитәкчесе Васил Кәбиров, Экология һәм табигый ресурслар министрлыгының үзәк территориаль идарәсе инспекторы Ришат Би­лалов составындагы комиссия эш­ләде. Тикшерү Олы Кибәче  авыл  җирлеге биләмәсеннән башланды. Биредә  6 КФХ һәм пай җирен  рәсмиләштергән 70тән артык кеше  бар. Аларга беркетелгән барлык җир мәйданы 1081 гектар тәшкил итә. Күпчелеге һәр яз  саен чәчү мәшәкате тудырмаган люцерна үс­терә. Кызганыч,  ул да 3-4 ел гына яхшы  уңыш бирә.  Аннары  мәйданны  чүп үләне баса башлый. Менә шуннан  соң   җир кануннары сагында  то­ручылар белән  каршылыкка  керү башлана  да  инде.  Россия Федера­циясе Хөкүмәтенең 2020 елның 18  сентябрендәге 1482  санлы Карары нигезендә җир  кишәрлегендә   тамы­ры 15  сантимерга һәм тагын  да  тирәнрәккә киткән чүп  үләннәре 50 проценттан  артса, авыл хуҗалыгы билгеләнешендәге җир максатчан  файдаланылмый булып  санала. Бер  квадрат метрда  яшь  чүп  үләненең 250дән, карантин үсемлекләрнең 8дән артуы шуның  билгесе. Олы  Кибәче  авыл  җирлегендә шундый хәлгә җиткән пай  җирләре шак­тый  ачыкланды һәм  аларның хуҗаларына мәйданнарны сукалап,  яңадан чәчәргә тәкъдим ителде. Сүз дә юк, телдән әйтү белән генә чикләнеп калынмаячак. Җирдән тиешенчә файдаланмаучыларга язмача кисәтү дә җибәреләчәк. Пай  кишәрлеген эшкәртеп, яңадан үлән чәчү чыгымнар сорый. Шуңадырмы, маллар бетеп баргангамы, җирләрен авыл  хуҗалыгы предприятиесенә тапшырырга теләүчеләр дә табылды. “Килешү төзисе була. Әллә  кая барып  йөрисе түгел. Минем янга гына кил”,– диде  “Кибәче” бүлекчәсе бухгалтеры Гөлзидә Гайзуллина 3,58 гектар пай  җире булган Илдар Ризовка. Байтак кына кешеләр кишәрлекләрен  фермер Фәнил Галиәхмәтовка  арендага биргән.  “Бездән  соңгы буын  мал асрамас инде. Тагын берничә  елдан шәхси хуҗалыкларга   печәннең кирәге калмаячак”, – дип әйтеп куйды  Мөгътәсим Һадиев та.

Иске Икшермә, Арташ, Килдебәк, Олы Нырты  авыл  җирлекләрендә дә кыргый болынга әйләнә башлаган пай  кишәрлекләре байтак булып  чыкты. Аларга күпьеллыкларны бозып яңадан чәчәргә  кирәк булачагы турында күрсәтмә бирелде.  “Көзгәдер бит инде?”– дип белеште  бер авыл агае. “Нинди  көз? Булган печәнен  чабып аласың да, хәзер сукалыйсың”,– дип җавап бирде Рәүф Исмәгыйлов.

РФ Жир кодексының 13нче мад­дәсе нигезендә авыл хуҗалыгы җир­­ләре хуҗалары аларны агачлар, куак­лар һәм чүп үләннәр үсүдән саклау буенча чаралар үткәрергә тиеш. Җир кишәрлекләре чүп үләннәре һәм агач-куаклар белән капланган очракта  Административ хокук бозу­лар турындагы Россия Федерациясе  кодексының 8.7нче маддәсенең 2нче өлеше нигезендә  җаваплылык каралган. Гражданнар тарафыннан күрсәтелгән чараларны үтәмәү 20000 сумнан 50000 сумга кадәр штраф рәвешендә административ җаваплылыкка китерә.

Комиссия эшчәнлеген  агымдагы  атнада да дәвам итә.