“Нырты”да эш финишка бара

 Әйе, борчыла  халык. Быел иртә  килә кебек тоелган яз  кыр эшләрен  күпкә соңартты. Агымдагы атна да артык җылысы белән сөендерми.

Аңа карамастан, басуларда трак­­тор­лар гөрелтесе тынмый.  “Ныр­ты” ­предприятиесендә дә,­ ха­­­лык әйтмешли, сабанда сай­рашып калырга тырышалар.­  “Язын чәчсәң – сазга чәч, дигән   сү­­зе  дә  бар бит. Шуңа һәр  мөм­кинлектән файдаланырга  тыры­ша­быз. Чәчүгә 26  апрельдә чык­тык. Солы культурасыннан баш­лаган  идек. Хәзергә эш бар­лык  мәйданнарның 1170 гек­та­­рында,  ягъни 72 процентында  төгәлләнде. Алла  боерса, та­гын 4-5  көндә тәмамларга ди­без. Һава торышы без дигәнчә торса, эш  бу  вакытка бетәргә тиеш иде. Табигать көйсезләнде. Күпьеллыкларны 290 гектарда яңартуны  төгәлләдек.  Аңарчы 17 апрельдән 895 гектарда терлек азыгы мәйданнары, 520 гектарда уҗымнар тырмаланды һәм тукландырылды. Туңга сөрелгән җирләрдә дым каплату 2255 гектарда башкарылды. Кукуруз  чәчәргә 4 майда  чыктык. Аның  мәйданнары  арттырылды. Бер гек­тарга тәэсир итүче  матдәләрдә 74  килограмм  ашлама кертелде”, – диде предприятие директоры Ильяс Дәүләтҗанов.

  Хуҗалыкта терлек  азыгы  үс­терелгән җирләр бөртекле-ку­заклы культураларга караганда  күбрәк  мәй­даннар били. Чөнки, Олы Ар­ташта роботлаштырылган торак­ реконстукцияләнгәннән соң, мал­ларның баш саны тотрыклы арта­ бара. Хисап җыелышында сыер­лардан  көндәлек  савымны да  июнь аена 21 тоннага  җиткерү бурычы  куелган  иде. Максатка  майда  ук ирешкәннәр. Бу, әлбәттә,  соңгы  чик  түгел.

“Инде сөт җитештерү 21900гә менеп  җитте.  Күрсәткечне 22  мең бе­лән түгәрәкләп,  аның белән дә тукталып  калмаска  иде”, – ди җи­тәкче. Моңа ныклы  нигезне кырларда   механизаторлар сала. Алар  янына безне баш агроном  Инсаф  Мөхәрләмов  алып  чыкты.   Иң элек “Кировец” тракторына тагылган  “Фиат-Агро”  чәчү  комплексы  белән 145 гектарлы басуда  азык  катнашмасы  чәчүче  Зиннур Миңнегулов агрегаты янында тукталдык. Аңа  Рамил  Гарифуллин белән  Рафаэль Закиров “КамАЗ”ларда  ашлама һәм  симәнә  чыгарып  өлгертә. 1995  елдан  бирле авыл хуҗалыгында эшләүче Зиннур быел яз 500 гектарда бөртекле культуралар  чәчкән. “Зур  мәйданлы басуда көнгә норма 40-50 гектар итеп үтәлә. Бу  участок бераз дымлырак. Сошникларны  вакытында  чистарту  кирәк. Югыйсә үлән тишелеп чыккач, ничек  эшләгәнеңне  көзгедәге  кебек   күрсәтеп торачак”, – ди тәҗрибәле  механизатор.

 

 Икенче тукталышны Фәндүс Галимҗанов эшләгән кырда ясадык. Ул басуга “МТЗ-1221” тракторы белән беренчеләрдән  чыккан: меңнән  артык гектарда уҗым һәм күпьеллыкларны тукландырган, дым каплаткан. Норманы   күпкә  арттырып  үтәгән.  Хәзер “СЗТ-3,6” агрегаты белән  арпа  чәчә. Аңа Расил Зәннәтов “БДМ-2,1” агрегаты белән җир  әзерли. Илсур Галәвиев симәнә алып чыга. Чәчкечкә Фәнис  Җә­лә­летдинов һәм студент егет­ләр Илнат  Гайсин  белән Айдар  Вә­лиев хезмәт   күрсәтә. Сый­фатны һәр­даим контрольдә тоталар. Янил  көллиятендә  укучы  булачак­ аг­роном Илнат  Гайсин “МТЗ” бе­лән  ашлама да  алып чыгарга өлгерә. “Техникада стажым 10 ел,  чәчүдә 7нче сезоным. Монда җир пешкән. Көнгә 35-40 гектарда эшләп була. Чәчкеч гектарына бер  центнер симәнә  кертүгә көйләнгән. Катлаулы  ашлама да  агроном  кушкан нормада туфракка  күмдерелә.  Түләү  сыйфатка бәйле. Эшебезне комиссия тикшереп тора, тиешле балл куя. Паспортлар тутырыла, түләү шартларын барыбыз да белә”, – диде Фәндүс Галимҗанов. 

Олы Арташ авылы үрендә кукуруз чәчүчеләр  янына баргач, игенчеләрнең аш  вакытына туры  килдек. Айрат Габдрахманов алып  чыккан күчмә “кухня”да “беренче”гә, “икенче”гә һәм десертка – барысы да бар. Башта ике  километрлы басу  башында   күренгән “Нью Холланд”ның   килеп җиткәнен  көттеләр.  “Иң оста механизаторларның берсе”, – дип таныштырды агроном аны йөртүче  Фәнил Мулләхмәтов бе­лән. Хезмәт юлын ”МТЗ-80”нән башлаган ул. Хәзер  “Нью Холланд” тракторына утырган.  Аның  стажы 44  елга тула. “Кырык  елда күпне  күрдек. Әмма быелгыдай  майны хәтерләмим. Була  иде 1-2  көн  салкын, шуннан соң җылыта иде”, – диде Фәнил Мулләхмәтов кузгалып китәр алдыннан “RUN”  чәчкечен кабат күздән  кичереп.  Техниканың төзеклегенә һәр­чак  игътибарлы ул. Биш  ел элек утырган “Нью Холланд”ның да бары генератор каешын гына  алыштырган.  Язгы  эшләрдән соң аны пресс-җыйгычы  көтә. Терлек  азыгы культуралары мул булсын да, игеннәр генә уңсын.