Районда терлекчелек тармагында 2025 елның 4 айлык эш нәтиҗәләренә йомгак ясадылар

Өченчекөн “Туган  як” җәмгыяте базасында район хуҗалыклары  җитәкчеләре һәм белгечләре  катнашында  терлекчелек тармагында 2025 елның 4 айлык эш нәтиҗәләренә йомгак ясадылар.

Кече Шыңар мәдәният йортында үт­кәрелгән киңәшмәне авыл ху­җа­­лыгы һәм  азык-төлек идарәсе на­чаль­­нигы  Гафур  Хәсәншин  алып  бар­ды. Терлекчелек тармагының төп   күрсәткечләре белән идарәнең җи­тештерү бүлеге консультанты  Илшат Нурмиев таныштырды. Чыгышта әйтелгәнчә, 1 майга ху­җа­­лыкларда барлыгы 405558 цент­нер  сөт  җитештерелгән.  Бу был­­тыргының  шушы  чорындагы­дан 5 процентка   күбрәк.  Шул ук  вакытта “Тимершык” бригадала­рын­да, “Шытсу”, “Юлбат” авыл ху­җа­лыгы предприятиеләрендә җи­теш­терү ки­мегән. Район буенча бу  чорда бер сыердан  уртача  савым 25,9 килограмм тәшкил иткән. “ПМК” җәмгыятендә (Чулпыч) сөт­ле­би­кә­ләр­нең продуктлылыгы – 32,4, “Арташ” бригадасында 30,1 литр булса, Килдебәктә – 18, Йосыф-Аланда 16,5 литр гына.

Сөт җитештергән хуҗалыклар 2025 елда район буенча  министрлык аша барысы 100,7 миллион  сумлык  акчалата  субсидия  алдылар. Шуның өчтән бере – 35,654 миллион  сумы “ПМК” җәмгыятенә туры  килә. Ләкин моның өчен каралган критерийлар үтәлмәве сәбәпле, гариза биргән кайбер  хуҗалыклар субсидияне кимрәк  күләмдә  алган. Әйтик, көтү белән  идарә итү программасы булмау аркасында “Симет” җәмгыятенең, маллар үлеме 5 проценттан артып киткәнлектән “Саба”, “Юлбат” җәмгыятьләренең йомгаклау ба­засының процент ставкалары ки­мегән.

“Бу хәл критерийлар бу­енча эшләп бетерелмәгәнлектән килеп чыга. Әгәр таләпләр үтәлсә, кайбер хуҗалыкларда 2-3 миллион сум өстәмә табыш булыр иде. Бу мәсьәләгә карата игътибарны арттырырга  кирәк. Бер көндә генә хәл ителә торган эш түгел. Ел дәвамында кайгырту шарт. Әле мул сөт өчен бирелә торган субсидияләрнең бе­­тәчәге турында сүз ишетелми. Шу­шы вариантта эшләгәндә без кайбер хуҗалыклар ала торган суммаларны күпкә арттыра алачакбыз”, – диде Гафур Хәсәншин.

Киңәшмәдә мөгезле эре терлек ите җитештерү тармагы да анализланды. Хуҗалыкларда малларның баш саны арта бару динамикасы  сак­лана. Барысы 17930 центнер тер­лек ите җитештерелгән, 2024 елның 4 аена карата 107 процент үсеш тәэмин ителгән. Тәүлеклек артым уртача 900 граммга җитә. ”Мө­хәммәтшин” крестьян-фермер ху­җалыгында, “Игенче” җәм­гыятендә бер  килограмм  чиген  узып баралар. Район буенча барлыгы 4740 бозау туган, шуның 1094е апрель  аенда. Майда тагын 907 сыерның һәм 316 тананың бозаулавы   көтелә. Ту­ган бозауларның сакланышы, берен­че көненнән үк эшләнәсе ветеринар һәм башка чараларны үтәү җитәкче һәм белгечләрнең аерым контролендә торырга тиеш. 

Киңәшмә үткәрелгән “Туган як” җәмгыятенең терлекчелектәге эш күрсәткечләре белән зоотехник Ләйлә Авзалова таныштырды. Хә­зерге вакытта хуҗалыкта көн­дә­лек 14640 килограмм сөт савы­ла, ягъни былтыргының  шул  чо­рын­дагыдан 1940  килограммга  күбрәк.

 “Сыерларның буазлык  күр­сәт­кеч­ләренә   килгәндә, 2023 елда 38 процент  кына  иде. Комплекска   күчкәч, 55-60ка  җиткерә  алдык.  Шу­лай ук  безнең  схемага  куясы баш  саны кимеде,  каплатылган  сыер­­ларның 55 проценты үзләре теләккә  килә. Бу безгә схемада  кулланыла торган  уколларны янга калдырырга мөмкинлек бирә. Сыерлар муенына беркетелгән датчиктан аларның теләккә  килүе, азыкны  ашау-ашамавы турында да сигнал алына. Схемага  куеласыларын да “Велос” программасы  үзе күрсәтә.  Ташланасы сыерлар турында да алдан кисәтә”, – дип  сөй­ләде  бел^­геч.

Хуҗалыкның  финанс   күрсәткечләре белән  икътисадчы Рәнис Хәлиуллин таныштырды.  

Игенчелек тармагы буенча сөй­ләшү  фойеда дәвам итте. Рос­сель­хозцентрның республика филиалы Саба районы бүлеге җитәкчесе Васил Кәбиров хуҗалыклар кырларыннан  алынган  күпьеллык  үлән­нәр,  уҗым һәм сабан  культуралары үрнәкләре торышыннан чыгып,  аграрийлар  алдында торган бурычларга тукталды. Быел үсемлекләрне  авыруларга каршы эшкәртүгә ае­руча нык әһәмият бирергә  ки­рәк­легенә  басым  ясалды.