Әгәр сезне кафе яки ресторан вәкилләре рәнҗетсә...

 "Әлеге закон нигезендә РФ хөкүмәте җәмәгать туклануы хезмәтләрен күрсәтү кагыйдәләрен раслады, аның нигезендә башкаручы теләсә кайсы кулланучыга хезмәт күрсәтергә тиеш. Шулай итеп, оешманың гражданинга хезмәт күрсәтүдән баш тартуы хокуксыз булып тора. Моннан тыш, мөмкинлекләре чикләнгән затларга хезмәт күрсәтүдән баш тарту аларның РФ Конституциясенең 19 статьясы белән гарантияләнә торган хокукларын һәм ирекләрен тупас бозу булып тора. Ул шулай ук социаль тартым билгеләре буенча гражданнарның хокукларын чикләүнең теләсә нинди рәвешләре дә тыела, дип белдерә. Инвалидларның хокукларын социаль яклау турындагы закон шулай ук безнең дәүләттә инвалидлар өчен башка гражданнар белән тигез мөмкинлекләр тәэмин ителүен ассызыклый".

Роспотребнадзор вәкилләре түбәндәгеләрне өсти: җәмәгать туклануы хезмәтләре күрсәтү өчен шартнамә халык алдында тора. Димәк, кафе хуҗалары һәм хезмәткәрләре теләгән барлык клиентларны кабул итәргә һәм ашатырга тиеш. Кулланучыга тиешле хезмәтне бирү мөмкинлеге булганда, коммерция оешмасыннан гавами шартнамә төзүдән баш тарту РФ ГК 426 статьясындагы 2 пункты нигезендә рөхсәт ителми.

Шулай ук РФ ДК шартнамә төзү мәҗбүри рәвештә туктатылган як аның бәяләмәсеннән читләшсә, икенче як шартнамә төзү һәм тотылган зыянны каплау таләбе белән судка мөрәҗәгать итәргә хокуклы. Шул ук вакытта мөмкинлекләре чикләнгән кеше башка гражданнар кебек үк хокукларга һәм бурычларга ия".

Гомуми ял итү урыннарында фейс-контроль бозу булып тора. Кулланучыларны кисәтүче, ачык җәмәгатьчелек урынында рәсмиләштерелгән һәм еш очрый торган вывескалар булу, оешма шәхси предприятие булып тора һәм администрация, сәбәпләрен аңлатмыйча, теләсә кайсы затка килүдән баш тартырга хокуклы, чөнки бу очракта сүз хуҗалык итүче субъектка кулланучыга хезмәт күрсәтүдән баш тарту турында бара, чөнки бу очракта, асылда, сүз хуҗалык итүче субъектка кулланучыга хезмәт күрсәтүдән баш тарту турында бара.

Икенче яктан, кафе хуҗасы үз бинасында үз-үзен тоту нормаларын билгеләргә хокуклы. Башкаручы хезмәтләр күрсәтү урыннарында Россия Федерациясе законнарына каршы килми торган кулланучылар өчен үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен мөстәкыйль билгеләргә хокуклы. Мәсәлән, кафе хуҗасы тәмәке тартуга чикләү кертергә, өске киемдә ризык кабул итү залында булуны тыярга һәм башкалар хокукына ия".

Шулай булгач, кайбер очракларда кафе яки ресторанга килүчегә чыннан да хезмәт күрсәтүдән баш тартырга яки хәтта кафедан чыгарырга мөмкиннәр. РФ Административ хокук бозулар кодексы нигезендә кафе яки рестораннан җәмәгать тәртибен бозучы яки кеше абруен һәм иҗтимагый әхлакны мәсхәрәләүче затлар чыгарырга мөмкин.

Шунысы кызык, әгәр сез очраклы рәвештә кафеда чынаяк яки тәлинкә ватсагыз - бу югалтуны түләмәскә тулы хокукыгыз бар. РФ ГК 211 маддәсе нигезендә милекнең очраклы рәвештә үлү яки очраклы рәвештә зарарлану куркынычы аның милекчесе йөртә, әгәр канун яки килешү белән башкасы каралмаган булса.  Шуңа күрә, әгәр дә ресторанда яки кафеда кулланучы очраклы рәвештә, мәсәлән, уйланмыйча, савыт-сабаны ватса, ә җәмәгать туклануы предприятиесе администрациясе матди зыянны түләүне таләп итә икән, кулланучыга бәяләмәләр һәм тәкъдимнәр кенәгәсендә булган хәл турында язма калдырырга кирәк. Шулай ук сез администрациядән милекне бозу турында акт төзүне таләп итәргә хокуклы, анда булган хәлне һичшиксез тасвирларга кирәк, үз гаепсезлеге файдасына дәлилләр һәм дәлилләр, шулай ук кимендә ике кеше шаһит күрсәтмәләре.

Шулай ук кулланучы зыянны ирекле түләүдән баш тартырга, ә акчаларны бары тик суд карары буенча гына түләргә хокуклы.

Канун һәм кафега килүченең счетны түләү өчен акча җитмәве очракларын күрә. Бу вәзгыятьтә җәмәгать туклануы предприятиесе администрациясе кулланучыга каршы барырга һәм җәмәгать туклануы рәвешендә хезмәт алу турында расписка язарга һәм билгеле бер сумманы кире кайтарырга, яки кыйммәтле әйберләрне яки документларны залогка калдырырга, яки дуслардан акча китерүне сорарга мөмкин.  Низаглы хәл килеп чыккан очракта, җәмәгать туклануы предприятиесе администрациясе күрсәтелгән хезмәтләрне түләмәү фактын теркәү һәм алга таба аларның компетенциясе чикләрендә чаралар күрү өчен хокук саклау органнары хезмәткәрләрен чакыртырга хокуклы. Шулай ук хезмәт күрсәтүче судка мөрәҗәгать итәргә хокуклы.

Шулай итеп, әгәр сезне кафе яки ресторан вәкилләре рәнҗетсә, сез икенчесен эшли аласыз. Беренчедән, булган хәл турында уку йортының бәяләмәләр һәм тәкъдимнәр китабында язарга. Икенчедән, хокук саклау органнарын чакырырга. Аларга үзенең хаклы булуын исбатлау өчен, фотога яки видеога кафе хезмәткәрләренең гамәлләрен теркәгез. "Полиция турында" гы законның 12 статьясы нигезендә ведомство хезмәткәрләре җинаять яки административ хокук бозу урынына кичекмәстән килергә, шулай ук хокукка каршы гамәлләрне тыярга, административ хокук бозу очракларын документлаштырырга тиеш.

Мәгълүмат Росптребнадзорның Татарстан Республикасы буенча идарәсе сайтыннан алынды.

Фәнил Һадиев, кулланучылар хокукларын яклау һәм кеше иминлеге өлкәсендә күзәтчелек федераль хезмәтенең Татарстан Республикасы буенча идарәсенең Саба территориаль бүлеге белгече-эксперты 

фото  https://ru.freepik.com/