Бәрәңгенең бәрәкәте – гошердә
Сентябрь – көзге муллыкның бакча-кырлардан базларга, амбарларга күчкән мәле. Бу ай өммәттәшләребез өчен көзге уңыштан гошер җыю белән дә күрекле. Башка еллардан аермалы буларак, быел Татарстан Диния нәзарәте моның төгәл көнен билгеләде: 29 сентябрьне республикабызда гошер бәйрәме дип игълан итте. Шушы уңайдан районнарга шылтыратып, сездә гошер җыю ничек оештырыла, дип кызыксындык.
Сораштыруны гадәттәгечә Балтач районы имам-мөхтәсибе Җәлил хәзрәт Фазлыевтан башладык. “Заманында мәрхүм Вәлиулла хәзрәт Якуб, гошер ул – исламның намаздан соң килгән биш баганасыннан берсе, зәкәтнең бер төре, сентябрь азагында шуны билгеләп үтик әле, дип тәкъдим ясаган иде. Без бу бәйрәмне ике дистә еллап элек Арча районының Хәсәншәех авылында, Готыф хәзрәт белән сөйләшеп, күмәк төстә уздыра башладык. Ул көнне бер “КамАЗ” машинасы бәрәңге җыеп, Казанга, Ислам дине кабул ителүнең мең еллыгы мәдрәсәсенә озаткан идек. Икенче елны без аны – үзебезнең Алан авылында, өченче елны Кукмара районының Ядегәр авылында күркәм генә оештырдык. Шушылай халыкка әкрен генә кереп китте. Җыелганын мәдрәсәләргә, мәктәпләргә, ятимнәр, картлар йортларына илтәбез. Быел бу чарага байтактан керештек. РИУга да, “Госмания” мәктәбенә дә бирдек. 40 тонна чамасы бәрәңге җибәрдек. Кишер, суган, чөгендер китерүчеләр дә юк түгел. Бу җомга намазында барыбер, ишетми-искәртми калучылар булуы ихтимал дип, гошер бирү кирәклеген кабат халыкның исенә төшерәчәкбез. Берән-сәрән китереп торсалар да, бездә нигездә гошер җыелып бетте дияргә мөмкин. Аны мәчеткә китерү мәҗбүри дигән сүз юк. Кемнеңдер шәһәрдә мохтаҗ туганнары, танышлары бардыр. Зәкәт алтын-көмештән, җанлы малдан чыкса, су сиптерми үстергән уңышның уннан бере, су сибеп үстергәннең егермедән бере гошер итеп бирелергә тиеш. Гошер җыюда Казан артыннан Арча, Кукмара, Саба мөхтәсибәтләре яхшы эшли”, – дип сөйләде ул безгә.
Карабаштан – кәбестә
– Дини яктан да, болай да бик күркәм гадәт бу. Без бу чараны инде берничә ел күмәк төстә уздырып киләбез. Көз җитә башлауга, мәгълүмат чараларында, вәгазьләрдә, гошер җыя башладык, дип әйтә-искәртә башлыйбыз. Бездә зур гына Карабаш бистәсе бар. Анда намаз укый торган мөселман егетләре яхшы гына эшли. Былтыр алар гошер итеп ун тонналап кәбестә бирде. Бераз гына бәрәңге дә җыелды. Безгә Әлмәт мәдрәсәсе һәм Ютазыдагы “Фәнис” мәдрәсәсе якын. Аларга илттек. Үзебезнең шәһәрдә ел дәвамында төрле чаралар үткәрелә. Хәзрәтләрне, өлкәннәрне җыеп укытабыз. Балаларны дүрт тапкыр, каникул вакытында җыеп, укытып-уйнатып, дәресләр үткәрәбез. Шунда аларны сыйлыйбыз. Менә Өлкәннәр көне уңаеннан, якшәмбе ветераннарны җыячакбыз, көзге муллык белән сыйлаячакбыз, мохтаҗларына таратачакбыз. Без быел иртәрәк игълан иттек: кем – кабагын, кем – кишерен, кем бәрәңгесен китерә. Әле менә кичә Карабаштан кәбестә белән бәрәңге алып кайттык, – дип җавап бирде безгә Бөгелмә районы һәм шәһәре имам-мөхтәсибе Рамил хәзрәт Хөснетдинов.
Атналык, айлык
– Без инде моны гошер көне дип кенә түгел, атналыгы, айлыгы дип уздырабыз, сентябрь азагыннан октябрь урталарына кадәр дәвам итә ул бездә. Һәр авылда имамнар гошер сәдакасы җыя, мөхтәсибәткә китерә. Без дога кылып, кабул итеп алабыз һәм берникадәр тупланганнан соң, яшелчәләрне мәдрәсәләргә илтәбез, мохтаҗларга таратабыз. Бу җәһәттә безнең Әгерҗе авылы халкы бик актив, бик теләп катнаша. Халык төрлесен – бәрәңге, кишер, чөгендер, суган, кабак, сарымсагын да бирә, әлхәмделилла, – дип халкыбызга рәхмәт укыды Азнакай районы имам-мөхтәсибе Азат хәзрәт.
Әүвәл картлар йортына
– Шөкер, алдан ук Гошер бәйрәме уздырыласын имамнарга җиткердек. Бу җомгада бөтен мәхәлләләрдә, мәчетләрдә гошер бирергә кирәклеген, моның фазиләтләрен тагын да тәфсилләбрәк аңлатачабыз, исләренә төшерәчәкбез. Инде өч авыл – Нурвахит, Татар Макылы, Введена авыллары мәхәлләләре, гошер сәдакасын җыеп, картлар йортына илтеп тапшырды. Алар ел да шунда илтә. 11 мәчетебездә дә гошер сәдакалары җыелып бетеп килә. Без ел да җыелган гошер сәдакасыннан Казандагы мәдрәсәләргә, мәчетләргә, Коръән өйрәнү үзәгенә өлеш чыгарабыз. Быел да шуларга илтербез дип торабыз, – дип сөйләде үз чиратында Югары Ослан районының имам-мөхтәсибе Гали хәзрәт Җиһаншин.
Капка төбендә
– Без ел да сентябрьнең соңгы шимбәсендә яки якшәмбесендә гошер җыячакбыз, дип имамнарга хәбәр итәбез. Алар үз нәүбәтендә халыкка аңлата. Табигый, байтак кеше көндез эштә була. Шуңа күрә күбесе гошергә дигән яшелчәсен капка төбенә чыгарып куя. Хәзрәтләребез, мөселман егетләр шуннан төяп алып китәләр дә мәдрәсәбезгә яки мөхтәсибәткә китерәләр. Бездә фәкыйрьләрнең, мохтаҗларның исемлеге бар. Мөхтәсибәтебездә яшьләр бүлеге эшли. Шулар шимбә-якшәмбе чыгып гошерне мохтаҗларга тарата. Кайбер авылларда халык гошерне мәчеткә китерә. Былтыр гошер җыю буенча Балтач районы беренче булса, алардан гына калышып, без икенче урынны алдык. Быел да яшелчә уңышы яхшы булды. Былтырдан калышмабыз дип уйлыйм. Шөкер, базларыбыз тулы. Киләсе елның җәй уртасына кадәр ашарлык бәрәңге, башка яшелчәләр тупланды. Бәрәңгедән тыш, халык кабак, кызыл чөгендер, кишер, суганнан да өлеш чыгара. Мәдрәсәбезгә Апас, Кайбыч, Чүпрәле районнарыннан да китерәләр. Аллаһы Тәгаләгә рәхмәт, шөкер йөзеннән, халык яшелчәнең бер өлешен гошер сәдакасы итеп тапшырырга тиеш. Халкыбыз моны яхшы төшенсен иде. Хәер, Бикмураз, Наратбаш, Кырык Садак, Чәчкап, Килдураз, Кишер Аксуы, Өч Мунча авыллары халкы гошер бирү кирәклеген яхшы аңлый, – дип белдерде Буа районы имам-мөхтәсибе Илмир хәзрәт Хәсәнов.
Фото: http://vatantat.ru
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Нет комментариев