"Ул бит – минем Әни, үзем карыйм"

“Бүген” дигәннән, хөр­мәт­ле язучыларыбыз Туфан Миңнуллин белән Роберт Миңнуллин турында иң күп язылгандыр. Нинди генә га­зета-журналлар ачылса да, башлап алар турында язылды. Ләкин әни­ләргә булган мөнәсәбәтләре тулысынча ачылып җитмә­де кебек. Бе­лүебезчә, Туфан абыйның әнисе озак, каты авырды. Театрда шундый чакта Нәҗибә апаның гас­трольләргә китеп баруын гаеп тә итәләр. Ләкин Туфан абый каршы килә:
– Ул бит – минем Әни, мин аны башкалардан каратмыйм, үзем карыйм, – ди.

Шулай эшли дә. Чыннан да, аның әнисе тәвәккәл, олы йөрәкле, булдыклы хатын була. Башка караучыларны санга да сукмас иде әле. Шә­риф Хөсәенов та әни­сенең соңгы көннә­рендә бары тик үзе генә карый. Бе­ләбез, күп беләбез: каенанасы белән уртак тел таба алмаган, бер­дәнбер улын аерып алып чыгып киткән, картаеп, кече­рәеп, бөрешеп, чир­дән башы чык­маган ки­леннәрне. Үз­ләре дә каенана буласы, барыбызны да ялгышлыклардан Аллаһы сакласа иде.

 
Бүгенгедәй хәтердә: уни­­верситетта укыганда, Роберт Миңнуллин өйлә­нәсе булгач, булачак әби­сенә – хаты­нының әнисенә күл­мәк­лек сайларга бер хатын-кыз­ны кибетләргә алып чыккан иде. Озак, бик озак эзләгән­нәр. Роберт:
– Үзе матур, үзе җылы, үзе йомшак, үзе якты булсын, – дигән күлмәклек турында.
“Өч төрле дога пәрдәсез кабул кылыныр: 1) мәзлүм (рәнҗетелгән) кешенең догасы; 2) мосафирның догасы; 3) ата-ананың балаларына догасы”.
Пәйгамбәребез вакытында булган хәл. Бик күп намаз укыган, күп ураза тоткан, вакытын һәм байлыгын Ал­лаһы ризалыгы өчен туздыр­ган бер кеше авырып китә. Хатыны Пәй­гам­бәр (с.г.в.)гә хәле начарайганын барып әйтә. Расүл (с.г.в.) сәхабә­ләрен хәл бе­лер­гә җибәрә. Күрә­ләр, чын­нан да, хәле бик авыр.
“Ләәә иләәһә ил­ләл­лаааһү Мүхәммәдүр-расүү­лул­лаааһ”, – дип кабатлатмакчы булалар. Лә­кин теле әйләнми, хәле юк, иман кәлимәсен кабатлый алмый. Бу хәлне кайтып Мө­хәм­мәд Мостафага (с.г.в.) әйтәләр. Ул исә: “Ата-анасы исәнме?” – дип сорый. “Атасы вафат, анасы бик олы яшьтә”, – диләр. Пәй­гам­бәребез: “Ки­лә алса – килсен, килә алмаса – янына үзем барырмын”, – ди. Карт ана Расүл (с.г.в.) янына килә.
Мөхәммәд Мостафа (с.г.в.):
– Улыгыз бу дөньяда ни кылды? – дип сорый.
–  Улым Аллаһ юлында иде, әмма мин аңа бик ачулы идем, – ди.
–  Ни өчен?
– Аның хатыны улымны миңа каршы котыртты, улым миңа авыр сүзләр әйтте, – ди.
– Сезнең рәнҗүегез улыгызны телсез калдырган. Улыгызны гафу итеп, бәхил­легегезне бирегез, – ди.
– Юк, мин аңа бәхил­легемне бирә алмыйм, – ди хатын. Шуннан соң Мө­хәм­мәд Мостафа (с.г.в.) бер сә­ха­бә­сенә:
– Бар, утын җыеп кер, – ди. Хатын бик аптырый.
– Нәрсәгә ул утын? – ди.
–  Учак ягып, каршыңда улыңны яндырабыз, – ди.
– Баламны күз алдымда газаплауга түзмәм, – ди ана.
– Аллаһның газабы катырак, озаграк, улыңнан риза бул, – ди Җир йөзенә рәхмәт өчен җибәрелгән Пәйгам­бәребез. – Анасы­ның рәнҗүе беткәнче, аның намазлары да, уразалары да, дин юлындагы изге эш­ләре дә ярдәм итмәс, –  ди.
Бу хатын:
–  Валлаһи, мин улымнан ризамын, – ди.
Бу сүзне улына җит­ке­рә­ләр, ул шаһәдәт кәли­мәсен әйтә һәм үлә. Расүл (с.г.в.) аны юып, кәфенләргә куша, үзе җеназа укып җир­ләгәч, халыкка:
– Йә мөселманнар, кем үзенең хатынын анасыннан артыграк күрә, ул кешегә Аллаһ Тәгаләнең, фәреш­тәләрнең һәм барча халык­ның да ләгънәтедер. Ул кешенең бер гамәле дә кабул ителмәс, анасының ризалыгын алганчы.
Шушы хәдистән күрен­гәнчә, рәнҗү дә яхшы гамәл түгел. Шуңа күрә ата-ананы рәнҗетмәскә тырышу ки­рәк. “Сак-Сок” бәете – шуның чагылышы. Рәнҗет­мәскә ты­ры­шу – иң яхшысы. Мө­хәммәд Мостафа (с.г.в.) теге хатынның малаен ачуланмаган бит, анасын чакырып сөйләшкән, аңлаткан. Малаен газаплау – Аллаһ хөке­мендә.

Аллаһы Тәгалә тәүхид гыйлеме белән ата-анага мәрхәмәтле булуны тигез куя. 31 нче “Локман” сүрә­сенең 14 нче аятендә: “Ми­ңа шөкер ит һәм ата-анага да шөкер ит”. Ике шөкер бер аятьтә килә. Кем ата-анага шөкер итми, ул Ал­лаһы Тәгаләгә дә шөкер итүче түгел. Ә кем Аллаһы Тәга­ләгә шөкер итә белә, ул ата-анага да шөкерле була.

Аңлашылганча, ата-ана­сына хөрмәтле булган кеше – бу дөньяда да хөрмәтле, бәхетле, барачагында да.

Шунысы бар: аналарга хөрмәт чиксез. Әбү Һөрайра риваять иткән: бер кеше Мөхәммәд Мостафа (с.г.в.) дан сораган:
– Иң хәерле кеше кем? – дип.
–  Әниең!
– Тагын кем?
–  Әниең!
– Тагы кем?
–  Әниең!
–  Тагы кем?
–  Әтиең!
Анага хөрмәт өч өлеш артык булырга тиеш. Расүл (с.г.в.) өч тапкыр: “Әниең”, – дигән, дүртенчесендә генә: “Әтиең”, – дигән.

Безнең бурыч – үзебез үлеп гүргә кергәнче, аларны зурлау, хөрмәтләү, догада булу. Барыбызга да ана­лар­ның изге догаларын алып калу насыйп булса иде.

Фото: https://pixabay.com | sabinevanerp

http://www.vatantat.ru