Рухы сынмаган герой ана

Минем әнием Маһитап 1914 елда Мамадыш районының Югары Сөн авылында яшәүче Файзехан бабам белән  Фәрбизә әбиемнең дүртенче балалары булып дөньяга килә. Яшьтән кул арасына керүчән була ул. Сеңлесе Маһирәне, өлкән абыйларының балаларын да карап үстерешә. Бәдәр җингәсенең ”Минем белән уракны тигез урсаң, матур галош алып бирермен”, – дип басуга алып йөргәнен хәтерли әниебез. Балачагы әнә шулай уза. Яшьлек чоры колхозлашу елларына туры килә. Эштә куллары талмас кыз ул вакытта коллектив хезмәтнең нинди генә төрләренә тартылмаган! Дус кызлары Мәрзия, Җиһан, Зәкия, Зифа белән иген урганнар, кап сукканнар. Урман кисү, җилкә белән капчык ташу, таш карьерында эшләү – берсе дә калмаган. 1921 еллардагы  ачлыкны да күргәннәр. Шуңа күрә икмәккә зур хөрмәт тәрбияләнгән безнең гаиләдә.

Ул елларда авылларга сәнәгатькә  яллаучылар, ягъни, халык теле белән әйтсәк, вербовщиклар еш килә. Балалар йортында  үскән Әүхәди белән  гаилә тормышы башлангач, язмыш җиле үзләрен илебезнең бер почмагыннан икенчесенә алып китә. Уралда тимер юл салалар, Донбасс шахтасында күмер чыгаралар, Сахалинга кадәр барып җитәләр. Сабага әнә шулай урау юллар аша  кайтып төпләнәләр. Әтиебез авыру булса да, тик тормый. Сугыш вакытында Баландышта тимерче булып эшли. Әниебез Шәмәрдәннән уфалла арбасы белән чәчүлек орлык ташый, окоп казуга да җибәрелә, “катлаулы” молотилка әйләндерә, кичләрен солдатларга посылка итеп  салыр  өчен оекбаш бәйли. Үзләренең тырышлыклары белән сугыш чорында да сыер асраудан туктамыйлар.

Авыл кешесенә 8 балалы гаиләне туйдыру җиңел булмый. Төп хезмәткә, йорт мәшәкатьләренә җитеш кенә. Әниемнең тик торган вакытын  хәтерләмим. Карл Маркс исемендәге колхозда яшелчә бакчасында бил бөгеп, фотосы Мактау тактасында торды, шуның өстенә амбарда төнге каравылчы булып та эшләде.

Без, балалары да, шулай тәрбияләндек. Хәзер үзебез дә өлкәннәр инде. Һәркайсыбыз тормышта үз урынын тапты. Мин – Саба райкомында, гимназиядә, Рузия апам хакимияттә, судта, Венера апам – редакциядә, көнкүреш комбинатында, Рамия апаем күп еллар саба сөт-май комбинатында, Нурзия апам кино челтәрендә эшләде.   Безнең гаиләнең район мәгарифендә, сәнгатендә дә   өлеше зур. Вокал, җыр номинацияләрендә, биюдә Бөтенсоюз фестивальләрендә лауреат исемнәре алдык. Кызганыч, бердәнбер  абые­быз  Илгизәрнең генә  гомере  кыска булды.

Димәк, әниемнең безне сабырлыкка, түземлеккә, гаделлеккә өйрәтүе бушка китмәгән дигән сүз. Тормыштагы гадел­сезлекләр, дорфалыклар белән очрашканда, шул турыда уйланып, үзеңә тормыш биргән  кешегә рәхмәтле булуыңны  күбрәк аңлыйсың.

Розалия Мөхәммәдиева

 ветеран  укытучы