Белеме бар меңне егар, медале бар кемне узар?

Татар теле атнага – биш сәгать? 

Рафис Борһанов әйтүенчә, бүген татар һәм урыс телен укыту республика һәм федераль законнарга туры китерелә. “Бүген – тел, иртәгә –  математика, бер­секөнгә химия фәннәре буенча проблема килеп туарга мөмкин. Көймәне чайкалдырырга кирәк­ми. Президент әйтмешли, гаеп атта да, тәртәдә дә бар. Мәсьәләне тыныч кына хәл итәргә кирәк. Киләсе уку елыннан ата-аналар татар телен дәүләт теле буларак – ике, туган теле буларак өч сәгать сайлый алачак”, – диде баш педагог.

Җыелышка Россия Мәгариф һәм фән тармагына күзәтчелек итү буенча федераль хезмәт җи­тәк­чесе урынбасары Анзор Музаевны да чакырганнар. Ул, милли  мәсьәлә буенча килеп туган бәхәсләр аркасында Татарстанның даны бөтен илгә таралды, дигән сүзләр белән килешми. “Россия Президенты тәкъдиме белән уздырылган тик­шерүләрдә теге яки бу дәрәҗәдә кимчелекләр табылган милли төбәкләр күп. Төбәкләргә кисә­тү­ләр ясалган, әмма проблема ахырга кадәр хәл ителмәгән. Бу мәсьәлә буенча федераль дәрәҗәдә зур семинар уздырылачак. Урыс теле барлык милләтләрне берләштерә, әмма ул  милли тел­ләрнең дәрә­җәсен төшерми. Бер милләт тә, бер тел дә кимсе­тел­мәячәк. Бу проблеманы хәл итүдә яхшы педагоглар, методистлар ярдәменә, шулай ук СССР вакытындагы уңай тәҗрибәгә таянырга кирәк”, – диде ул.

Нигә артыгын тырышырга?

Республикада урыс теле буенча БДИ нәтиҗәләре югары дип тынычлану да барып чыкмады. Федераль хезмәтнең Россия  төбәкләре хакимият органнары эшчәнлеген күзәтү идарәсе башлыгы Евгений Семченко белдергәнчә, Татарстанда урыс теленнән БДИ баллары югары  булу шик уяткан. Респуб­ликаның 66 мәктәбендә  билге­ләрне арттырып кую очрагы күзә­телгән. Моңа белгечләр 9 һәм 11 нче  сыйныф укучыларының  имтихан нәтиҗәләрен тикшергәндә тап булган. Бөтенроссия тикшерүләре дә яңа хакыйкатьне ачкан. “Безнең илдә укытучысы, җитәкчесе дә барлык фәннән 100 процентлык  нәтиҗә күрсәтергә оялмаган йөз­ләгән мәктәп бар. Шул ук вакытта имтихан нәтиҗәләре киресен сөй­ли. Һәр белгеч моның ялган билге икәнен яхшы аңлый. Бу укытучы­ның таркаулыгыннан килә. Укучылар да үзләренең  яхшы укуына ышана башлый. Шулай булгач, нигә артыгын тырышырга? Болай да яхшы бит”, – ди Семченко.  Ә укытучылар матур билгегә ник кызыгамы?  Мәскәү кунагы әйтүенчә, уку йорты өстенә бүре китерүдән курка. Гадәттә, түрә-агалар гаеп­сез­ләргә җәза бирергә, ә лаек булмаганнарны бүләкләргә күнеккән. “Күр­сәт­кечләре түбән булса да, гадел нәтиҗәләргә ирешкәннәрне бү­ләкләргә, шул ук вакытта методик ярдәм күрсәтергә кирәк”, – ди ул, катгый кисәтеп.

Бүген  БДИда иң чик баллны да җыя алмаган, әмма шул ук вакытта медальгә лаек булган укучылар аз түгел. Шуңа күрә киләчәктә медаль бирүнең тәртибен үзгәртергә җые­налар. Әйтик, Мәскәүдә медальгә дәгъва кылу өчен өч фәннән имтихан нәтиҗәсе, ким дигәндә, 220 балл булырга тиеш. “Әгәр бүген шушы күрсәткечне исәпкә алсак, илдә медаль алучылар саны ике тапкыр кимеячәк. Монда Татарстанны мактап та, хурлап та булмый”, – ди Семченко. Ә  “матур билгеләр ясаган” мәк­тәпләрнең язмышы ничек булыр? “Аларның нинди шартларда  эшләвен, нинди укытучылар белем бирүен карарга кирәк. Директорны эштән алып кына мәсьәләне хәл итеп булмаячак.  Без җәза бирү белән мавыкмыйча, проблеманы хәл итү юлларын эзләргә тиеш”, – дип киңәш итте белгеч.

Узган ел республика уку йортларында 2 мең 423 тикшерү  үт­кәрелгән. Барлыгы 2 мең кисәтү ясалган, 58 административ эш ачылган. Нәтиҗәдә 1 миллион сумлык  штраф салынган. 13 мәгариф учреждениесенең эшчәнлеге туктатылган.

http://vatantat.ru