Альфред Якшимбетов: "Салаватның характеры авыр диләр. Минеке дә җиңелләрдән түгел"

Ә Габит абый белән Шәмсия апа кызлары һәм улларының чыгышларын карап хозурланып утыра... Балачактан баянчы булырга хыялланган Альфред Якшимбетов Башкортстанның Әлшәй районы Иске Акколай авылында биш балалы ишле гаиләдә узган балачагын әле дә яратып искә ала. Балачак, яшьлек еллары да артта калган, Салават Фәтхетдинов белән иңне-иңгә куеп иҗат итә торгач, инде 55 яшь тә тулып куйган икән.

- "Җаный" дисәң дә ярый. Рәхмәт!

- Алар Татарстанда да, Башкортстанда да бар. Әмма берсен дә аерып әйтәсем, үпкәләтәсем килми.

- Композитор дисәң, зур яңгырый. Композиторлар опералар, арияләр иҗат итә. Ә үземне җырлар авторы дип әйтер идем. Җыр иҗат итү өчен иң мөһиме - тынычлык, кешенең комачауламавы. Янымнан песи үтеп китсә дә фикерем югалырга мөмкин. Җыр язганда өйдә аерым бүлмәдә утырам. Ятим бала турындагы шигырьгә көй иҗат итәсең икән, ул баланың күз яшен, күңел сыкрануларын тоярга кирәк. Һәр җырны язганда образга керәм, борчылам, шунда яшим. Аннан соң ул җырны кем җырлаячагын уйлыйм.

- Әлбәттә! Безнең төп эш шул бит инде. Русларга "русская водка", "русская селедка" дип җырлау да килешә. Ә бездә алай ярамый.

- Аның белән 1981 елдан бирле бергә без. Армиядән хезмәт итеп кайткач та бергә эшли башладык. Татарстанга килгәнче Башкортстанда концертлар куйдык. Бер генә җырчы белән эшләсәң, аның бөтен гадәтләрен белеп бетерәсең икән ул. Мин Салават Зәкиевичның күз карашыннан ук нәрсә әйтергә теләвен аңлыйм. Әйе, характеры авыр диләр. Минеке дә җиңелләрдән түгел. Әмма барыбер уртак тел табып иҗат итәбез, яшибез.

- Минем хатын булып (көлә). Хореограф иде ул. Әмма мин гастрольләрдән кайтып кермәгәнгә, гел өйдә булды, балаларны тәрбияләде. 15-20шәр көнгә гастрольләргә чыгып китә идем бит. Шундый темп­та эшләвемә каршы килмәде. Килешеп яшәдек. Улыбыз белән кызыбызны тәрбияләп үстерүдә роле зур булды. Балаларның үскәнен күрмәдем дә диярлек. Хәзер оныкларны карыйбыз инде.

- Бераз кырыс та булганмындыр. Улым Салават башлангыч сыйныфта укыганда бер хәл булды. Сезгә сөйләсәм, үпкәләмәстер инде. Ул вакытта Чаллыда яши идек. Гастрольләрдән кайткан чагым. Салаватның көндәлеген карыйм дип, үзеннән сорап алдым. Ачып карасам, көндәлеге рәтләп тутырылмаган! Ачуым килде. Чәпәп җибәрдем берне. Көндәлеген икегә ертып бәрдем. "Кибеткә барып, яңа көндәлек алып кайт. Сиңа өч көн вакыт! Ярты елдагы укыган фәннәреңне язып, укытучыларыңнан барлык билгеләреңне куйдырт. Бөтенесе тутырылган булсын!" - дидем. Орышкан өчен йөрәгем сыкрады инде. Үзем жәллим, үзем тәртипкә өйрәтергә телим. Шуннан соң Салават өч көн эчендә бөтен билгеләрен куйдыртып кайтты.

- Көчләп булмый бит. Үзләренең эшләрен бик матур башкаралар. Салават ТР Транспорт һәм юл хуҗалыгы министрлыгында бүлек җитәкчесе булып эшли. Киленебез Алсу белән Камилә исемле оныгыбызны үстерәләр. Кызыбыз Альбина кооператив институтын тәмамлады. Әлегә декрет ялында утыра. Киявебез Вадим белән Элина исемле оныгыбызны тәрбиялиләр. Бүген бөтен гаиләбез белән бергә яшибез: фатир зур, Аллага шөкер.

- Исән. Иске Акколай авылында төп нигездә әнием Шәмсия яши. Әтием Габит 68 яшендә вафат булды. Бертуган ике энем - Азамат белән Миңнасыйп та вакытсыз арабыздан китеп бардылар. Апам Мөнәвәрә белән сеңлем Альфира Башкортстанның Дәүләкән районында яши.

- Шашлык кыздырырга яратам. Төрле иттән ясыйм. Иң әүвәл итнең ярыларын алып ташлыйм. Аннары, пылау пешерергә яратам. Борычлап, кайнар аш ашарга яратам. Әгәр шулай булмаса, минем тамак туймый. Әллә нинди ачы тәмләткечләр салып бетерергә мөмкинмен.

- Күңелдә илһам бетмәсен. Бөтен әйбергә начар яктан гына карарга кирәк түгел. Тормышның матурлыгын күрә белсәң, аның җыры да килеп чыга.

Эльза ГАЗИЗОВА
Акчарлак