Наил Шәрифуллин автор яңалыклары
-
Теле барның – гомере бар. “Кызыл китап”ка кермәскә иде
Газета укучыларны ярты гасыр элек яралган иске яңа төшенчә белән таныштырып китәсе килә. Лингвоцид – кайсы да булса халык сөйләшкән телне административ, сәяси, икътисади чаралар кулланып үтерү, юкка чыгару. Барыбыз да белгән геноцидтан аермалы буларак, лингвоцид кешене физик яктан юк итми, әмма ләкин туган теленнән читләштерә торган шартлар тудырып, аны үз лөгатеннән аера.
-
Айфон акыллылана, без наданланабызмы?
Россияле кавем эштән буш вакытын ничек үткәрә? “Левада-Үзәк” дип аталган бәйсез сораштырулар һәм аналитика институты май азагында уздырылган сораштыруларның нәтиҗәләрен игълан итте. Аларга караганда, Россия халкының укудан һәм төрле аң-гыйлем, мәдәнияттән читләшүе, ул читләшүнең тирәнәюе күзәтелә.
-
“Чудненький” укытучым
Гомернең иң бәхетле, иң гүзәл еллары дип мин балачактан да бигрәк студент елларын саныйм. Казанда узган биш ел ярым гомерне. Ул еллар искә төшсә, ни хикмәттер, күз алдына тулай торактагы гаҗәеп күңелле тормыштан да алдарак уку йортларының шау-шулы коридорлары, аудитория-лабораторияләр, беренче һәм икенче курс, аның авырдан да авыр фәннәре, зачет, имтиханнар килеп баса. Һәм дә лекцияләр.
-
Кем булырга телисең? Бу сорауга җавап бирүчеләр сирәк
Беларусь Президенты үз мәгариф чиновникларына Россиядәге югары белем системасыннан ераграк торырга кушты. Мондый белдерү нәрсә турында сөйли? Россия вузларында уку-укыту торышы заман таләпләренә җавап бирәме? Юк икән, җитешсезлекләргә ни өчен күз йомыла? Илнең фән һәм алдынгы технологияләрнең артта калуында әлеге фактор төп рольләрнең берсен уйнамыймы?
-
Иске ел белән хушлашканда (фикер)
Узып баручы 2018 ел Татарстаныбызга, татарга ниләр китерде дигәндә, сөенерлек вакыйгалар артык күп түгел. “Ак барс“ яулаган Гагарин кубогы, Казан аэропортына Тукай исеме бирелү, бөек мәгърифәтчебез Мәрҗанигә һәйкәл, футбол буенча дөнья чемпионатының мәркәз калабызда узган матчлары, “Шаян ТВ“ ачылу, башкалар. Иң зур көенеч исә татар теле укытуның иреклегә калуы булды.
-
Татарга оҗмах кирәкме? (фикер)
“Тагын ун-унбиш елдан Татарстаныбыз, татар ниндирәк хәл-әхвәлдә булыр?” – дип сорыйсы килә кайчак. Хөрлек килеп, каты итеп ишек шакыр да, киң атлап түргә узар, тел кайтыр, имтиханнар татарча бирелә башлар, Милли университетыбыз гөрләп эшләп китәр, дип хыялга тарган вакытлар да була. Хыяллану зарарсыз, хыялсыз яшәү кыен бит...
-
Сугыш биш көндә бетәме?
Россия белән Грузия арасында килеп чыккан, соңыннан “Биш көнлек сугыш” дип аталып киткән кораллы низагка бу атнада ун ел тулды. Бәрелеш “җиңү китергән кечкенә сугыш” калыбында булып, алдан көтелгәнчә, күпмедер вакытка власть рейтингын күтәрде, халыкта эйфория тудырып алды. Хәзер, тәмам “айныгач”, ун ел элек булган ул вакыйгага ниндирәк бәя биреп була соң?
-
Оруэллча яшим дисәң...
Рәсми булмаган мәгълүматны кысрыклауда яңа адым көтелә. Бу атнада Думаның Мәгълүмати сәясәт буенча комитеты “чит ил агентлары” турындагы законга төзәтмәләрне тикшерде. Бик тиздән “агент” дигән келәймә мәгълүмат чараларына гына түгел, андый статус алырга өлгергән чаралар белән хезмәттәшлек итүче журналистларга да тагылырга мөмкин.
-
Мәгарәдә калу. Аннан чыгу юлы бармы?
Тумышы белән күршебез Башкортстанның Дәүләкән районнан булган, китаплары дөнья халыкларының 25 теленә тәрҗемә ителгән рус язучысы Людмила Улицкая шушы атнада “Россия Европадан 150 елга артта, ул көннән-көн ныграк дөньяви провинциягә әйләнеп бара”, дип белдерде.
-
“Туры элемтә”нең кыек яклары (фикер)
Киләсе атнада Илбашы белән чираттагы “туры элемтә” көтелә. Мәгълүмат чаралары белдергәнчә, 2000 елдан башлап санаганда, монысы – шундый калыптагы 16 нчы диалог. Чараның гади гражданнарга, Президентның үзенә файдасы зурмы, бармы? Әллә әлеге формат – власть рейтингын күтәрүне максат иткән спектакль генәме?
-
Кычытмаганда кашынумы?
Белүебезчә, шушы айда Чечня парламенты Дәүләт Думасына канун инициативасы белән чыкты. Россиядә Президент үз постында өченче тапкырга, хәтта күбрәк вакытка да кала алу мөмкинлеген кертергә, законлаштырырга кирәк икән. Имеш, Кытай андый үзгәрешләрне кертте һәм ул әлеге гамәлдән бары отачак гына.
-
“Анда безнекеләр юк”
Безнең татарда “Беткә үч итеп тунны утка ягу” дигән әйтем бар. Ягъни проблемадан котыласы килеп, яңа, тагын да зуррак проблема тудыру, үзеңә үзең зыян салу. Чикләүләргә каршы Россия керткән чикләүләр, ягъни антисанкцияләр турында сүз чыкканда шул һәм урысларның “Бей своих, чтобы чужие боялись” диюе искә төшә.
-
Күтәрәмгә калганчы
Көн тудымы – яңа чикләү-санкцияләр. Көнбатыш чикләребез буйлап 2014 елда эленә башлаган күзгә күренмәс тимер чаршауны торган саен биегрәк һәм калынрак итә бара. Россиядән аерымланган җир – резервациядән дә бигрәк махау (проказа) авырулылар утравына охшаш, аралашырга, керергә-чыгарга ярамаган территория – ниндидер санитар зона ясап килүләре.
-
Якын һәм ерак тарихка карап
Иртәгә – 18 март, сайлау көне. Закон тавыш бирүгә бер көн кала төрле үгет-нәсихәт, өндәү, бәяләмәләрне тыя. Шул сәбәпле 18 мартка бәйле бүтән ике вакыйга – Кырымны Россиягә кушуның 4 еллыгына һәм СССР чорында календарьдан төшмәгән дата – Париж Коммунасы көненә кагылып, аларның бүгенгебездәге һәм тарихтагы урыннарын барлап китәсе килә.
-
Ирекле дә, кол да иткән акча
Безнең өчен ул – ниндидер бәхет кошы, барлык проблемаларыбызны чишәргә сәләтле универсаль ачкыч. Шулай уйлап, без аны эзлибез. Алны-артны карамый, аның артыннан чабабыз. Тик күпме булса да, ул барыбер җитми. Канәгатьлек тә, без көткән рәхәтлек тә, җан тынычлыгы да китерми.