Хуш, Америка!
Илдәге хәлләр хөртиләнеп, киләчәккә өметләр киселә төшкән бер мәлдә халыкның, яхшырак тормыш эзләп, чит тарафларга омтыла башлавы аңлашыла, әлбәттә. Юк-юк, сүзем Россия турында түгел әле.
Күптәннән – Европа берлегеннән чыгарга талпынышлар ясый башлаганчы ук, Англия үз илен ташлап китәргә ниятләүче яшьләре саны ягыннан дөньяда беренче урында тора иде. Инде 2000 елларда ук яшь инглизләр арасыннан 40 процентының АКШ, Канада, Австралия, Яңа Зеландия кебек илләргә китү ягын каерганлыгын беләм. Ул чагында ук туып үскән илләрендә яхшыга өметләнеп булмый иде чөнки. Хәзер инде бу күрсәткеч 50 проценттан ук артып киткән.
Испаниядә дә шундый ук хәл. Биредәге эшсез яшьләрнең яртысы ашыгыч төстә инглиз, француз, немец телләрен өйрәнү белән мәшгуль – үзләренең илендә эш юк һәм күренми дә. Португалия, Греция, Италия, Балкан дәүләтләре яшьләренең хәле дә мактанырлык түгел... Ф.Олландның, Франция президенты кәнәфиенә утыргач, иң әүвәл байлар өчен 75 процентлы салым керткәнлеген хәтерлисездер. Илнең барлык миллионер-миллиардеры, французлар җилкәсендә утыручы биш миллион гарәпне һәм Африка негрларын бушлай ашатып ятарга хәлем юк әле, дигәнрәк уй белән шундук күрше Бельгиягә тайды бит. Хәтта бөтен дөньяга атаклы актер Ж.Депардье да үзенең бөтен бизнесын Франция чигендәге бер Бельгия авылына күчереп, Путин кулыннан Россия паспорты алу өчен Мәскәүгә “очты”. Шуннан Саранскига тыныч кына килеп урнашты. Бае-хәерчесе өчен салым күләме бертигез – 13 процент булган илдә бушлай фатирда яшәп ята ул хәзер...
Ә иң гаҗәпләндергәне: Трампның әле кайчан гына идарә итә башлавына карамастан, АКШта үз илен мәңгегә ташлап китеп, беркайчан да кире кайтырга теләмәүчеләрнең 17 процентка җитүе. Америкада эшкә сәләтле һәр биш кешенең берсе әнә шундый кәеф белән йөрсен әле!.. Асылда болар – елдан-ел фәкыйрьләнә баручы урта сыйныф вәкилләре. Хәер, президент кәнәфиендә Буш, аннан Обама утырганда да бай яшәмәде алар, хәзер исә – Трамп чорында эшләре бөтенләй дә хөртиләнде.
Интернет белән таныш булган һәммәбезнең почта “тартмасы”нда “спам” дигән “чүп савыты” бүлеге бар. Жуликлар һәм алдакчыларның “Отышка чыккан призыгызны алып китегез!” дигәнрәк хатларын, юк-бар реклама һәм кирәкмәс башка әйберләрне “ыргыту” өчен кирәк ул. Минем почтага да инде менә 15 ел буе диярлек Америкага күченүгә ярдәм итү буенча ниндидер бер “агентлык” (дөресен генә әйткәндә, аферистлар шайкасы) чакыру хатларын бер-бер артлы җибәреп тора һәм мин аларны шул “чүп савыты”на олактыра торам. АКШ Хөкүмәте ел саен “гринкарта” (яшәүгә рөхсәт) алу буенча лотерея уйната (компьютер Хөкүмәт сайтында калдырылган гаризаларны очраклы гына сайлап ала). Шулай итеп, һәр ел саен 50 мең кешегә бу илгә кереп яшәүгә рөхсәт бирелә.
Илчелек сайтында, анкеталар рәсмиләштерү буенча төрле “агентлык”лар законсыз эшли: аларның АКШ Хөкүмәтенә дә, илчелек яки консуллыкка да бернинди дә мөнәсәбәте юк, дип кисәтелгән. Шуңа да карамастан, инде әйтеп үткәнемчә, 15 еллап вакыт дәвамында атнасына ике-өч тапкыр: “Вахит! Сезне Америка визасы көтә! Белгечләребез үзегезгә кирәкле виза төрен сайлап алып, бөтен иммиграция чорында сезгә булышып торачак. USAFIS оешмасы АКШка күченүгә ярдәм итү буенча 17 еллык эш тәҗрибәсенә ия. Белгечләребезгә үзегезне дөрес юлга чыгарырга рөхсәт итегез! Америкада яшәү хыялыннан баш тартмагыз!” – дигәнрәк купшы сүзләрдән торган хатлар яудырып торалар миңа.
2000 нче елларда “анкетаны дөрес тутырып биргән өчен” бер кешедән 120 доллар сорасалар, вакытлар узу белән, Америкага китәргә хыялланучылар кими төшү сәбәпле, 80 долларга калдырылды бу. Хәзер инде әлеге хезмәт күрсәтүнең бәһасе – нибары 15 доллар, Канадага исә бөтенләй дә 10 доллар гына сорыйлар. Америка тарафларына агылучы кеше “ташкыны” саега, шуңа шулай.
Ә аларның мәгълүматлар базасына кереп калуымның тарихы болайрак. Моннан 15 еллап элегрәк бер танышым үзенә анкета тутырырга ярдәм итүемне сораган иде. Компьютеры да, интернеты да юк, инглизчә укый-яза да белми чөнки. Анкетаны биш минут эчендә тутырып җибәргәч: “Әй, Костя! Туып үскән шәһәрең, республика, илеңдә бернигә ирешә алмаган икәнсең, башка җирдә нәрсәгәдер ирешү юк та юк инде ул”, – дип тегенең нерв күзәнәкләренә тиеп алганлыгымны бүгенгедәй хәтерлим.
Дустым лотерея отмады, Казанда калды. Соңгы тапкыр күрешкәндә: “Америкага күченү планнары ничегрәк соң?” – дигән булам. “Кирәк икән, үзең олак шул Америкаңа!” – дип дусларча гына мине “мыскыл” итеп алды ул. “Юк-юк, мин әйтәм, анда булганым бар, бүтән бармыйм!..”
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Нет комментариев