Oktyabrь bәirәme istәlege: Tәme һaman da avızda

Min dђ bolarnı  hәzerge buın ıashьlәrenә gıibrәt өchen ıazam, hәzerge tormıshnıң kaderen belsennәr, bezneñ buınga tљshkђn  afәtlәrne kүrmђsennђr. Sugısh bashlangan kөnnәrdәn bashlap ilebez halıkları өstenә kilgђn kaigı-hәsrәtne ђle dђ dђ sљilђp beterђ torgan  tњgel. Bolai da iske җimerek өilәrne җılıtırga utın, abzardagı әz genә sandagı terleklәrgә dә ashatu өchen azık, өs-bashka kiıargә kiem, kıshkı kichlәrdә өine ıaktırtu ө4en kullanıla torgan “sukır lampa” dip atalgan lampalarga salu өchen kerosin bulmau, suga әz genә bәrәңge, uma4 dip atalgan on salıp ash pesherү өchen toz ıuklıgı – bar halıknıң үzәgenә үtkәn hәsrәtlәrneң zurları ide. Halık karaltı-koimalarnı sүtep ıaktı, bak4a һәm өi tirәsendә үskәn ber agachnı da kistermilәr ide. Toz bulmaganlıktan, kaichandır toz salıp totkan agach savıtlarnı vatıp, ashka salalar ide. Kich belәn өine ıaktırtu өchen, kaen agachı tapkan keshelәr, anı kipterep, chıra telep, ıandırıp, kich utırdı. Andıi өilәr dә sanaulı gına. Shundıi avır zamannar buluga karamastan,  halık kilәchәkkә өmet belәn ıashәde. Kөndez kolhoz eshendә eshlәsәlәr, kich belәn “sukır lampa” һәm chıra ıaktısında sugıshchılarga җibәrү өchen biıalәilәr, oekbashlar, sharflar bәilәdelәr.

  Shundıi avır zamannarda da “Bөek oktıabrь bәirәme”n bilgelәp үtәrgә digәn fәrman ıugarıdan bulgandır inde ul. Kolhozda bulgan brigadalarnıң һәrbersendә ber iortta ash pesherelә һәm anıñ ıanına berәr telem ipi kuela ide. Ash peshkәch, shul iortka savıtların kүtәrep keshelәr җıelıp kilep, chiratlashıp ashap kitәlәr. Ul ash bezneң өidә dә peshә ide. Avıl halkı kөzge uram pıchragın chabata belәn erıp kilep, bezdә dә ashap kitә. Anı bүlү өchen aerım keshe kuela. Ul iђ komsomol, iђ partiıa ђgzası bulırga tiesh, chөnki bashka keshegә ıshanıch kњrsђtelmђde. Abıi belәn miña da mondıi kөnnәrdә agach savıtka bүlep, ash birәlәr. Shul kөnne tamak tuigandai bulıp, rәhәtlәnep ioklıibız.

  Tagın ber vakıiganı iskә alıp үtәsem kilә. Ber zaman avıl uramına tәmle itle ash ise chıga bashladı. Bez ıashь balalarnıң borınnarı bik sizger bit, tәmle isneң kaidan kilgәnen chamalıibız. Bu is turında өigә kaitıp sөilәgәch, әni bezne bik katı orıshıp tuktattı, chөnki ul tәmle itle ash ise bezdә dә bar ide. Kich belәn ul ashnı kachıp diıarlek ashadık. Әni bezgә ul it turında ber sүz dә sөilәmәde,  anı soңınnan gına beldek.  Bolai bulgan: kolhoznıң ber atı kich belәn bolında үlgәn bulgan, shunıñ iten, sөıagen, echәgesen kaldırmıicha, avıl halkı bүlgәlәp alıp kaitıp betergәn. Nichekter  bu eshne zurlamadılar, avıl tirәsendә tavısh-gauga chıkmadı.  Ul itneң tәme avızda һaman da tora.

Gabdelәhәt Shakirov.

 Satısh avılı